Theo thống kê chưa đầy đủ, Việt Nam hiện có 58 triệu người dùng Internet và các mạng xã hội, tăng 5% trong quý đầu năm 2018 và 16% so với cùng kỳ năm 2017. Các dịch vụ quảng cáo, thanh toán qua thẻ tín dụng dựa trên nền tảng từ những mạng này là một nguồn thu nhập đáng kể của các công ty này. Cho đến nay, Việt Nam hiện xếp ở vị trí thứ 7 trên thế giới, Thành phố Hồ Chí Minh cũng nằm trong tốp 6 thành phố có người dùng Facebook đông nhất, với 14 triệu người dùng. Như vậy, trong tốp 10 nước có lượng người dùng Facebook đông nhất thế giới thì có tới 4 quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á, bao gồm: Indonesia, Philippines, Việt Nam và Thái Lan. Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội Việt Nam, hiện nay, Google và Facebook đang lưu trữ dữ liệu của cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam tại trung tâm dữ liệu đặt ở Hồng Công (Trung Quốc) và Singapore.  Luật An ninh mạng có hiệu lực thì các doanh nghiệp này phải chuyển lưu trữ dữ liệu về Việt Nam là hoàn toàn khả thi.

Như vậy, xét về lợi ích quốc gia, dân tộc, bao gồm cả quan hệ quốc tế, Luật An ninh mạng không chỉ bảo vệ, bảo đảm tốt hơn độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia (trên không gian điện tử) mà còn tạo điều kiện bảo đảm tốt hơn lợi ích quốc gia dân tộc. Đây là điều quan trọng nhất đối với mỗi nhà nước trong điều kiện internet, mạng xã hội đang phát triển như vũ bão.

Với tiện ích nhanh, lan toả mạnh “không biên giới” này, các thế lực thù địch, những phần tử xấu đã và đang triệt để lợi dụng internet, mạng xã hội để xâm phạm chủ quyền biên giới điện tử quốc gia. Và thực tế cho thấy, điều này đang xảy ra. Theo Luật sư Lê Ngọc Hà- Đoàn Luật sư Hà Nội: “việc ra đời một đạo Luật có sức mạnh để tạo ra một hành lang pháp lý bảo vệ an toàn môi trường không gian mạng là hoàn toàn cần thiết và không thể trì hoãn. Tăng cường quản lý và đảm bảo an ninh mạng đây là vấn đề then chốt của mỗi quốc gia và có ý nghĩa sống còn trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay. Theo tôi luật an ninh mạng đã được quốc hội nước ta thông qua và sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2019 thực sự là cần thiết và không thể trì hoãn được. Thứ nhất đây là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo vệ an ninh quốc gia, xử lý đối với những hành vi vi phạm pháp luật như là sử dụng không gian mạng để tổ chức hoạt động, cấu kết, mua chuộc, lừa gạt, lôi kéo, đào tạo người chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng như là xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, xúc phạm tôn giáo phân biệt đối xử về giới, phân biệt chủng tộc hoặc là phát tán những thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân gây thiệt hại cho kinh tế xã hội và gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc là người thi hành công vụ cũng như xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan,  tổ chức, cá nhân khác. Cái thứ hai nó sẽ tăng cường quản lý an ninh mạng và đảm bảo hệ thống thông tin quan trọng của an ninh quốc gia. Thứ ba tăng cường quản lý an ninh mạng sẽ là phòng chống tấn công mạng. Luật an ninh mạng cũng là luật văn bản đầu tiên của nước quy định khái niệm về hoạt động tấn công mạng.

Tại Kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa XIV, sau nhiều phiên thảo luận cặn kẽ, thẳng thắn, công khai, trong đó có tiếp thu nhiều ý kiến trực tiếp và gián tiếp của cử tri cả nước, ngày 12/6/2018, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Luật An ninh mạng với tỷ lệ cao (86,86% đại biểu Quốc hội tán thành).

Không thể phủ nhận những tiện ích mà internet và mạng xã hội mang lại cho đời sống con người nói riêng, nhân loại nói chung. Tuy nhiên, bên cạnh đó, mỗi con người, mỗi quốc gia, dân tộc cũng phải đối diện với những thách thức không nhỏ và phức tạp mà internet, mạng xã hội mang lại, nhất là trên khía cạnh thông tin. Theo PGS TS Luật học Đỗ Cảnh Thìn, chuyên gia nghiên cứu về tội phạm học thì, thông tin trên internet, mạng xã hội rất khó kiểm chứng và không bị giới hạn bởi không gian. Từ thực tế ấy, các thế lực thù địch, những phần tử xấu đã và đang triệt để lợi dụng internet, mạng xã hội để xâm phạm chủ quyền biên giới điện tử quốc gia, tán phát thông tin thất thiệt vì những mục tiêu hiểm độc, đê hèn, như: Lừa đảo chiếm đoạt tài sản đến khủng bố tinh thần-đe dọa đưa lên mạng những thông tin cá nhân, đời tư, khiến nhiều gia đình tan nát, cuộc sống bị xáo trộn, thậm chí không ít người còn tìm đến cái chết. Khi xuất hiện mạng internet nó đã phục vụ rất lớn sự phát triển kinh tế xã hội và sự văn minh của loài người, đồng thời cũng xuất hiện nguy cơ rủi ro rất lớn đối với đời sống con người, đối với an ninh quốc gia của mỗi quốc gia khác nhau. Thực tế chúng ta thấy rằng tội phạm trên mạng xã hội, trên mạng internet tạo ra rất nhiều rủi ro lớn trong đời sống, kinh tế, chính trị, văn hóa. Và thiệt hại do mạng internet gây ra là vô cùng lớn. Việc thông qua luật an ninh mạng có một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ an toàn cho an ninh quốc gia mà các quốc gia khác cũng đều phải thực hiện bởi vì nó ngăn chặn những hành vi bị chống phá, nó ngăn chặn hành vi kích động lợi dụng không gian mạng để mà thực hiện mưu đồ chống phá gây bất ổn đối với xã hội, bất an toàn cho cả hệ thống chính trị, cho sự an ninh, trật tự an toàn của mỗi quốc gia và gây bất ổn. Vì vậy luật ra đời là một sự điều chỉnh cần thiết, kịp thời và rất quan trọng.

Đến nay, nhiều quốc gia đã xem internet, mạng xã hội là phương thức giao tiếp giữa chính quyền với nhân dân, nhằm phát huy vai trò quản lý, giám sát của nhân dân. Nhà nước Việt Nam đã và đang đi theo xu hướng này, xây dựng chính phủ điện tử từ những lĩnh vực nhạy cảm, ví dụ: Hải quan đến giải quyết những nhu cầu thường nhật của công dân như xác nhận nhân thân, hộ khẩu.v.vv…Tuy nhiên, internet, mạng xã hội đã từng và đang là phương tiện thông tin chủ yếu của những lực lượng chống chính phủ-kết nối, huy động người dân thực hiện hành vi từ "bất bạo động", "bất tuân dân sự" đến bạo loạn, lật đổ; kêu gọi nước ngoài can thiệp để "bảo vệ dân thường", "bảo vệ nhân quyền" khỏi sự đàn áp của chính phủ…Kịch bản của các lực lượng chống chính phủ ở Trung Đông, Bắc Phi trong cái gọi là "cách mạng Hoa nhài" (2010-2011) lợi dụng mạng xã hội là một ví dụ điển hình.

Ở Việt Nam, những cuộc gây rối, xâm phạm an ninh quốc gia, phá hoại tài sản Nhà nước, cản trở người thi hành công vụ xảy ra ở Bình Thuận, Thành phố Hồ Chí Minh… lấy lý do phản đối dự án luật về đặc khu cho thấy những thế lực chính trị xấu, trong đó có cả nước ngoài đã thông qua internet, mạng xã hội chỉ đạo những phần tử lưu manh, nghiện hút, không công ăn việc làm tìm cách tán phát thông tin xuyên tạc về dự luật này để kích động người dân xuống đường chống chính quyền nhân dân.

Bởi vậy, cần phải có một chế tài nghiêm minh đối với việc sử dụng internet, mạng xã hội nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng. Đó là lý do vì sao Luật An ninh mạng được Quốc hội Việt Nam thông qua với sự nhất trí cao./.

 Đình Tú