21 giờ ngày 4/3/2017, Tổ công tác liên ngành tiến hành vây bắt 2 đối tượng dùng cưa máy khai thác rừng ở địa phận bản A Di (xã Leng Su Sìn, huyện Mường Nhé). Tại hiện trường, hơn 13.000m2 rừng bị phá. “Lâm tặc” Vừ A Vư (SN 1979) là người dân tộc Mông, mới di cư đến bản Cà Là Pá, xã Leng Su Sìn) đã liều lĩnh dùng cưa máy chống trả lực lượng làm nhiệm vụ để bỏ trốn.

Ngày 19/3, lực lượng chức năng tiếp tục bắt quả tang đối tượng Vàng A Di (SN 1994, trú tại bản Cà Lá Pá) chặt phá 5.100m2 rừng trong lõi rừng phòng hộ thuộc bản Phứ Ma. Tuy nhiên, quá trình bắt giữ đối tượng Vàng A Di đã vấp phải sự chống đối của 40 người là họ hàng của Di. Phải sau 2 giờ kiên trì tuyên truyền, lực lượng chức năng mới thuyết phục được người dân nhận thấy sai phạm, tự giác giải tán về nhà. Trung tá Nguyễn Đình Quân, Phó Trưởng Công an huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên cho biết: "Phải nói là khi mà lực lượng tiến hành bắt hay giải quyết vụ việc liên quan đến bà con về phá rừng thì rất là khó khăn, họ bao che nhau, không cho bắt người, thậm chí là không cho cả lực lượng tiếp cận vào nơi đối tượng đang trú ẩn".

Cuộc chiến giữ rừng thực sự căng thẳng khi một số phần tử xấu kích động người dân chống đối lại Kế hoạch số 420 của UBND tỉnh Điện Biên về giải quyết tình trạng phá rừng và di cư ngoài kế hoạch trên địa bàn huyện Mường Nhé. Đỉnh điểm là vào ngày 20/3/2017, “nhóm đạo liên hữu Cơ đốc giáo” ở bản Cà Lá Pá do Vừ Sái Lầu (SN 1981) làm trưởng nhóm đã vận động tín đồ trong bản gọi con em đang học tại các trường trong xã và huyện Mường Nhé bỏ học về nhà, gây áp lực với chính quyền. Thời điểm đó, số học sinh bỏ học ban đầu là 315 trên tổng số 735 học sinh. Sau đó, Vừ Sái Lầu trực tiếp đến gặp Tổ công tác liên ngành số 1 đề nghị chỉ xử phạt hành chính các đối tượng phá rừng và yêu cầu chính quyền cho người dân được làm nương tại những diện tích đất rừng mới bị phá. Khi các cơ quan chức năng bác bỏ những yêu cầu phi lý, trái pháp luật của Vừ Sái Lầu, nhóm đối tượng này đã nhóm họp bàn cách kích động nhân dân trong bản tụ tập đông người đến trụ sở UBND xã Leng Su Sìn để gây áp lực với chính quyền. Trung tá Nguyễn Đình Quân, Phó Trưởng Công an huyện Mường Nhé cho biết: Không chỉ riêng đối tượng Vừ Sái Lầu mà rất nhiều đối tượng xấu đã lợi dụng tình hình phức tạp của Mường Nhé nhằm kịch động bà con chống đối chính quyền: "Khi bà con vào rừng, phá rừng trái phép để làm nương thì cơ bản chúng tôi vẫn dùng phương thức tuyên truyền để bà con tự nhận thức chứ không dùng vũ lực. Nhưng một số kẻ phản động đã lợi dụng để kịch động bà con, xúi giục bà con tiếp tục vào sâu trong rừng để làm lán, nương, thậm chí còn hình thành 1 tổ dân cư chống đối trong rừng, cương quyết không chịu rời rừng".

Trước tình hình như vậy, tổ công tác tăng cường cho địa bàn xã Leng Su Sìn đã phải phối hợp với chính quyền địa phương và người có uy tín trong cộng đồng tổ chức tuyên truyền cho dân bản Cà Lá Pá chấp hành nghiêm pháp luật, không tin, không nghe những lời kẻ xấu xúi giục và vận động học sinh trở lại trường học. Khi tư tưởng được đả thông, nhận thức ra âm mưu, thủ đoạn của kẻ xấu, nhân dân trong bản đã đồng loạt đưa con em trở lại trường học. Và đến ngày 5/4/2017, toàn bộ học sinh bản Cà Lá Pá đã đến trường học bình thường. 42 người dân bị kẻ xấu kích động cũng đã nhận thức ra hành vi sai phạm và ký cam kết không tham gia, tiếp tay cho phá rừng và không nghe theo lời kẻ xấu lôi kéo di cư tự do. Sau này, tại cuộc họp triển khai Kế hoạch 420 ở bản Cà Là Pá, đại diện trên 140 hộ dân đã đến dự. 100% người dân dự họp đều đồng tình với kế hoạch của UBND tỉnh, tự nguyện ký cam kết không bao che, không bán, chuyển nhượng đất trái pháp luật cho người dân di cư và không phá rừng. Tình hình ở bản Cà Là Pá coi như đã được giải quyết ổn thỏa. Thế nhưng, đó mới chỉ ở 1 bản. Còn những bản phức tạp khác thì cuộc chiến giữ rừng vẫn còn tiếp diễn, khi mà tình trạng người dân thiếu đất canh tác, không chịu di dời đến điểm bản mới theo đề án 79 về ổn định dân cư của UBND tỉnh. Đây chính là hệ lụy của nạn di cư tự do mà bấy lâu vẫn tồn tại âm ỉ ở Mường Nhé, Điện Biên./.

Nguyễn Huệ