Các Bộ trưởng ngoại giao rà soát mọi mặt công tác chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42, trong đó thống nhất chương trình hoạt động, nghị sự và các văn kiện sẽ trình lên các lãnh đạo cấp cao.

Các Bộ trưởng cũng đã xem xét nhiều văn kiện quan trọng, trong đó có những văn kiện có ý nghĩa định hướng lâu dài như Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2025, nâng cao hiệu quả hoạt động của ASEAN, cũng như những lĩnh vực hợp tác cụ thể, thiết thực như phát triển hệ sinh thái xe điện, kết nối thanh toán khu vực, mạng lưới làng xã…Các Bộ trưởng cũng dành nhiều thời gian thảo luận các trọng tâm, ưu tiên và các vấn đề thuộc quan tâm chung của ASEAN.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, nhận định tình hình quốc tế, khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, các nước nhất trí sẽ tăng cường các giá trị, nguyên tắc và chuẩn mực ứng xử của ASEAN, từ đó bảo đảm độc lập và tự chủ, chủ động và linh hoạt thích ứng trước biến động, thực sự là trung tâm trong cấu trúc khu vực.

Các nước đã xem xét nhiều đề xuất của đối tác xin tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á, thiết lập và nâng cấp quan hệ với ASEAN. Các Bộ trưởng cũng khẳng định lại tinh thần xây dựng, hợp tác, đoàn kết, tương trợ và phát huy vai trò của ASEAN trong hỗ trợ Myanmar vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.

Căng thẳng ngoại giao Trung Quốc - Canada

Quan hệ giữa Trung Quốc và Canada đang xuất hiện căng thẳng mới. Trung Quốc đã quyết định trục xuất một nhà ngoại giao Canada tại Thượng Hải để đáp trả hành động tương tự từ Ottawa trước đó đối với một nhà một nhà ngoại giao Trung Quốc với cáo buộc có liên quan đến nỗ lực đe dọa một chính trị gia Canada.

Trong một tuyên bố chính thức ngày 09/5, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên án mạnh mẽ việc trục xuất nhà ngoại giao Zhao Wei ở Toronto, đồng thời thông báo áp dụng hành động có đi có lại trong quan hệ ngoại giao thông qua việc coi ông Jennifer Lynn Lalonde, cán bộ ngoại giao thuộc Tổng lãnh sự quán Canada tại Thượng Hải là nhân vật không được hoan nghênh. Ông Lalonde cũng được yêu cầu phải rời khỏi Trung Quốc trước ngày 13/5.

Trước đó, chính phủ Canada quyết định trục xuất nhà ngoại giao Trung Quốc Zhao Wei với nghi ngờ ông này tham gia vào âm mưu hăm dọa nghị sĩ đảng Bảo thủ Michael Chong và họ hàng của chính khách này tại Hong Kong (Trung Quốc).